Friday 30 November 2018

කඩදාසි නගර Paper Towns

අතීතයේ ගමනක් යන අතර නොදන්නා ප්‍රදේශයක් නම්, මග නවත්වමින් කාගෙන් හෝ අසා දැනගෙන යාම සාමාන්‍ය දෙයක්.  ලෝකය කුඩා වී විශ්ව ගම්මානයක් බවට පත්වීමත් සමග විවිධ උපකරණ සමග එන සිතියම් ආධාර කරගෙන ඒවායේ උපදෙස් අනුව ගමන් කිරීමට ක්‍රමයෙන් යොමුව තිබේ. මේ සිතියම්වල එන සියලු විස්තර විශ්වාසදායි, නිවැරදි ඒවා ද?


දැනට හමුවී ඇති පැරණිම සිතියම ක්‍රි.පූ. 600 දී නිර්මාණය වූ බැබිලෝනියාව කේන්ද්‍ර කරගෙන නිමවුවකි. ලෝකයේ පිහිටීම ගැන අවබෝධයත් සමග ක්‍රමයෙන් දියුණු වූ මෙම ක්ෂේත්‍රය විවිධ නවීන ක්‍රම ශිල්ප භාවිතා කරමින් වඩා නිවැරදි සටහන් ලබා දෙමින් සිටියි.
සිතියම් නිර්මාණය එතරම් පහසු ක්‍රියාවක් නොවේ. දත්ත හා සටහන් අනුව සිතියමක් නිර්මාණය කිරීම වසර ගණනාවක ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රයෝගිකව සිටිමින් කලයුතු දෙයකි. එසේ නැත්නම්  චන්ද්‍රිකා ඡායාරුප  විශ්ලේෂණය මගින් කෙරෙන්නකි. මෙලෙස නිමැවෙන සිතියම්වල ඇති සියලු දේම හැකිතාක් නිවැරදිව සටහන් කිරීමට සිතියම් නිර්මාණය කරන අය (Cartographer) උත්සුක වෙති. එහෙත් ඔවුන් හිතා මතාම සිතියම්වලට වැරදි තොරතුරු එක්කරන බව දන්නවාද?
එයට සාධාරණ හේතුවක් ඇත. සිතියමක සටහන් කරන්නේ පොලව මත තිබෙන දෙයකි. ඒ නිසා  ප්‍රායෝගිකව කාලය වැය කරමින්, අසීරු ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කරමින් නිසි දත්ත රැගෙන අඳින සිතියමක්, කවරෙක්ට වුවද ඉතා පහසුවෙන් පිටපත් කරගත හැකි වුවත් එය කොපි කිරීමක් ලෙස හඳුනාගත නොහැකිය. වෘත්තිකයන්  මහන්සියෙන් නිර්මාණය කළ සිතියම්, කර්තෘ අයිතීන් දැඩි ලෙස උල්ලංඝනය කරමින් සොරාගැනීම ලොව පුරා සරුවට සිදුවේ.   සැබෑ ලෙස පවතින සිතියම වෙනස් කිරීමට කිසිවෙක්ට නොහැකි නම් කවුරු කෙලෙස ඒවා පිටපත් කළත් මන්දයි ප්‍රශ්ණ කල හැකි වුවත්, සිතියම් නිර්මාණයේ අසීරුතාව දන්නෝ  වෘත්තිකයෝ ය. ඒ නිසා ඔවුන් තම සිතියමේ අයිතිය සුරක්ෂිත කර, නිර්මාණ කොල්ලකන අය හසුකර ගැනීමට යොදාගත් උපක්‍රමයකි කඩදාසි නගර (Paper Towns).

2009 ගුගල් සිතියම්වල එංගලන්තයේ බටහිර ලැන්කෂයර්හි Argleton Town නම් නගරයක් සඳහන් කර තිබුණි. එහෙත් සත්‍ය වශයෙන් එම ස්ථානයට ගොස් බැලුවහොත් එහි තිබෙන්නේ තැනිතලා බිමකි. එනම්, Argleton සිතියම්වල පමණක් සඳහන් කඩදාසියට සීමා වූ නගරයක් වේ. එය සිතියම් නිර්මාණය කරන්නන් හිතාමතා නිමවූ අසත්‍ය නගරයකි. එය ගුගල් සමාගම කොපි රයිට් උගුලක වැටුණු අවස්ථාවකි.
එය not real යන්නට g අකුරක් යොදා අකුරු මාරුකර ගුගල් සමාගම විසින්ම කරන ලද්දක්යයි චෝදනා ආවත් සමාගම එය ප්‍රතික්ෂේප කළේය.
ඇත්තෙන්ම කිවහොත් ගුගල් ඔවුන්ගේ දත්ත ලබාගන්නේ Tele Atlas සමාගමෙනි. ඔවුන් තම දත්ත ලබාගන්නේ වෙනත් සිතියම් සකසන සමාගම්වලිනි. එම සමාගම් පවා වෙනත් සමාගම්වල සහය ලබාගනිති. මෙලෙස සත්‍ය ලෙසම සිතියම් නිර්මාණය කරන්නෙක් තම දත්ත සොරකම් කරන්නන් අල්වා ගැනීමට ඇතුලත් කළ නගරයකි, ආර්ග්ලෙටන්. මෙම කඩදාසි නගරයට මාධ්‍යයන් වෙතින් ලැබුණු දැඩි අවධානය නිසා ගුගල් සමාගමට තම සිතියම් දත්තයන්ගේ වරදක් ඇතිබව පිළිගෙන, 2010 දී එම ස්ථානය සිතියම්වලින් ඉවත් කරගැනීමට සිදුවුණි.

ආර්ග්ලෙටන්, සිතියම්වල තිබුණු එකම කඩදාසි නගරය නොවේ. නිව්යෝක් නගරයේ එලෙස සටහන් කල නගරයක කතාව සත්‍ය වූ අවස්ථාවක්ද ඇත.
General Drafting Co. හි අධ්‍යක්ෂ Otto G. Lindburg හා ඔහුගේ සහයක Earnest Alpers ට 1930 දී නිව්යෝර්ක් නගරය හා අවට සිතියම් ගතකිරීමට භාරවිය. දැඩි වෙහෙසක් දරා සකස් කල සිතියමේ එවකට තිබු ගුරුපාරක ඔවුහු Agloe නමින් නගරයක් සටහන් කළහ. මෙම නම ඔවුන් දෙදෙනාගේ නම්වල මුල් අකුරු කලවම් කිරීමෙන් සාදාගත්තකි.
ඔවුන්ගේ නිව්යෝක් සිතියම ප්‍රසිද්ධ කර වසර කිහිපයකට පසු තරගකාරී ආයතනයක් වන Rand McNally විසින් නිකුත් කල සිතියමක Agloe නගරය සටහන් විය. ස්වකීය සිතියම කොපි කළ බවට මුල් සමාගම තර්ක කළත් අනෙක් සමාගම පැවසුයේ තම සිතියමට තොරතුරු යොදාගත්තේ ඩෙලවෙයාර් උපනගර වාර්තා බවත්, එහි එම නමින් සාප්පුවක් ඇති බවත්ය. ඇත්තටම සිදුව තිබුණේ GDC සමාගමෙන් තොරතුරු ලබාගන්නා එසෝ සමාගමේ ගනුදෙනුකරුවෙක් එම ප්‍රදේශයේ ආරම්භ කළ සාප්පුවට Agloe General Stores ලෙස නම තැබීමයි. ඇග්ලෝ නමින් නගරයක් නොතිබුණත්, නිර්මාණය කල නම සත්‍ය ලෙස යොදා ගැනීමක් සිදුව තිබුණි. මේ හේතුවෙන් එම නගරයේ නම, නිර්මාණය කිරීමේ හේතුව වන කර්තෘ අයිතිය සුරැකීමට යොදාගත නොහැකිවිය.
මෙම සිදුවීමෙන් පසු Paper Town නමින් ඇග්ලෝ නගරයට ප්‍රධාන තැනක් දුන් නවකතා පොතක් ප්‍රකාශයට පත්විය. ජනප්‍රියත්වයට පත්වූ එම කතාව ඇසුරෙන් පසුව චිත්‍රපටයක්ද නිපදවිණි. කෙසේ වුවත් 2015 දී ගුගල්, මෙම කඩදාසි නගරය තම සිතියමෙන් ඉවත් කළේය.
සිතියම් නිර්මාණ වෘත්තිකයෝ අසත්‍ය ලෙස සිතියම් වලට නගරවලට අමතරව  මාර්ග, පාලම්, ගංගා ආදියද ඇතුලත් කරති. පාරවල බොරු වංගු ඇතුලත් කිරීම, කඳුවල සත්‍ය උස වෙනස් කර යෙදීම ආදියත් සිදුකරති.
කැනඩාවේ ටොරොන්ටෝ නගරයේ කෙම්ප් ඇවනියු, එංගලන්තයේ ශ්රුස්බෙරිහි කර්බෙලා ස්ට්‍රීට් හා එඩින්බරෝ හි ඔක්සිජන් ස්ට්‍රීට් මෙලෙස ගුගල් විසින් උපයෝගී කරගන්නා ටෙලිඇට්ලස් සිතියම්වල සඳහන්ව තිබුණු 2016 ගුගල් සිතියම්වලද තිබු කඩදාසි මාර්ගයි. මෙවන් තව සිය ගණනක් අදටත් ඇත.

එලෙස ඇතුලත් කළ කඩදාසි දුපතකි, ඔස්ට්‍රේලියාවත්, නිව් කැලිඩෝනියා දුපතුත් අතර ලකුණු කර තිබූ, Sandy Island. මෙම දුපත අසල අධ්‍යයන කටයුත්තකට නාවික යාත්‍රාවකින් ගිය සිඩ්නි විශ්ව විද්‍යාලයේ භූ විද්‍යාඥ මාරියා සීටන් ඇතුළු කණ්ඩායමකට අවබෝධ වුයේ එතන අඩි 4500 ක් ගැඹුරු මුහුද මිස ගුගල් සිතියමේ හා තවත් සිතියම්වල සඳහන් ආකාරයේ දුපතක කිසිදු සලකුණක් නොමැති බවයි. ඔවුහු තම කාර්යයට අමතරව එම ස්ථානයේ මුහුදේ ගැඹුර ආදී තොරතුරු එකතු කරගෙන අදාළ ආයතනවලට යැවීමෙන් පසු ලෝක සිතියමෙන් එම දුපත අයින් කිරීමට දායක වුවද,  තවමත් ගුගල් හා Bing map වල ඔස්ට්‍රේලියාව ආසන්න වෙනත් තැනක සඳහන් මෙම දුපත, zoom කරගෙන යාමේදී නොපෙනී යයි.

මෙලෙස කර්තෘ අයිතිය රැකීමට අටවන ලද කඩදාසි උගුල් සිය දහස් ගණනක් අතින් අතට ගොස් ප්‍රධාන නාමාවලි වල පවා සඳහන් වේ. එම සටහන් භාවිතා කරමින් අනාගතයේ නිර්මාණය කරන සිතියම්වලද මේවා සටහන්වනු ඇත.

තම බොරුව ප්‍රචාරය වන දිග පළල සිතා උගුලට හසුවන්නන් ගැන දැන ගැනීමට සිතියම් නිමවුම්කරුවන්ට හැකිවනවා මෙන්ම, සිතියමක් වැනි දෙයක් වුවද විශ්වාස කිරීමේදී පැටලිය හැකි තැන් ගැන අවධානයෙන් සිටීමේ දක්ෂතාව අප ලබාගත යුතුයි.

අද දරුවන් බොහෝ දේ පාසලට අමතරව ඉගෙනගන්නේ අන්තර්ජාලයෙනි. එය ප්‍රතිවිරෝධතා දැක්විය නොහැකි දෙයකි. දැනුම ලැබෙන විවිධ මුලාශ්‍ර පිලිබඳ නිවැරදිව තක්සේරු කරන්නට අප දරුවන්ට කියාදිය යුතු වේ. මේ සඳහා අවැසි කාලය මෙන්ම දැනුමද වැඩිහිටියන් සතුව ඇත්දැයි සැක සහිත වුවත්, එය අනාගතයේ තීරණාත්මක කුසලතාවක් වනු ඇත.


උදව්:
Google maps
www.kevinboone.net/argleton.html
www.youtube.com/Paper Towns - Fake Places
www.groundsure.com/blogs/fictitious-entries
www.mnn.com/lifestyle/arts-culture/stories/paper-towns-and-other-lies-maps-tell-you
www.livescience.com/28822-sandy-island-undiscovered.html

Monday 26 November 2018

තරුණ මදයෙන් ගත් ආහාර නිසා අහිමිවූ ජීවිත

තරුණකම නිසා වැඩිදුර නොහිතා සිදුකරන දෙයින් තමාත් විපතට පත්වී දෙමාපියනුත් දුකෙහි හෙලන දරුවන් ගැන සත්‍ය කතා ඕනෙතරම් අහන්න තියනව. මේ කතා දෙක වැරදි ලෙස ආහාර ගැනීම නිසා නිරපරාදේ නැතිවී ගිය ජිවිත දෙකක් ගැනයි.

ගොලයෙක් කා මියගිය තරුණයා
කවුරුහරි ඔබට බිත්තියේ බඩගාන ගොලයෙක් හෙවත් හංගොල්ලෙක්  (slug) කන්න කිව්වොත් ඔබ කනවද? 😖
සෑම් බෙලාර්ඩ් රගර් ක්‍රීඩකයෙක් වගේම මිතුරු මිතුරියන් හා පවුලේ අය සමග සතුටෙන් දිවි ගෙවූ කෙනෙක්. ඔහුගේ ජීවිතය වෙනස් වෙන සිදුවීම වුණේ අහම්බයෙන්.
ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිඩ්නි නුවර ජිවත් වූ ඔහු මිතුරන් කිහිප දෙනෙක් සමග රතු වයින් රස විඳීමේ වැඩිහිටි මට්ටමේ පොඩි සාදයක් මිතුරු නිවසක පසුපස වත්තේ පැවැත්වුවා. එවිට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 19යි. ප්‍රීතිමත් කතාබහේ යෙදෙන අතර ඔවුන් සිටි ස්ථානය ආසන්නයේ කොන්ක්‍රීට් බිත්තිය මත බඩගාන ගොලයෙක් දුටු සෑම් "මම මේකව කන්නද" කියා මිතුරන්ගෙන් අසන්න ඇත්තෙත් විහිලුවට. මිතුරන්ට එය වලක්වන්නට සිතෙන්නට නැත්තෙත් විනෝදයක් ලබන්න නිසා වෙන්න ඇති.
ඇහු පරක්කුවෙන් සෑම් ඌව එක කටට ගිල දමන්න ඇත්තේ වැඩිදුරක් හිතන්නේ නැතිව. කුඩා දරුවෙකුත් දෙපාරක් හිතන තරමේ දෙයක් නොහිතාම කරන්නට පෙළඹෙන්න ඇත්තේ අවාසනාවටම විය යුතුයි.
ඔහුට එකවර රෝගී තත්වයක් ඇතිවුනේ නැහැ.
දින කිහිපයකට පසු පාදවල ඇතිවූ අධික වේදනාව ගොලයා ආහාරයට ගැනීම නිසා ඇතිවූවක්ද කියා ඔහුටම සිති මවට ඒ බව කිවූ විට මව ඒ කරුණ බැහැර කළත්, ඔහුගේ පියාට වැළඳී ඇති multiple sclerosis රෝගය වැළඳෙන්නට එනවාදැයි සැක සිතුනු නිසා රෝහලට කැටිව ගිහින් තියෙනවා.

රෝහලේදී කළ පරීක්ෂණ වලින් හෙලිවුයේ සෑම්ට මියන්ට වැළඳෙන පෙනහළු රෝගයක් වන rat lungworm ආසාදනය වී ඇති බවයි. මෙම රෝගය ඇතිකරණ නෙමටෝඩා පනුවා මියන් වැනි සතුන් තුළ පරපෝෂිතව ජිවත්වන අතර, මී වසුරු කන ගොලයන් හා ගොළුබෙල්ලන් තුලත් හමුවෙනවා. මිට අමතරව පලාවර්ග හොඳින් නොසෝදා කෑමෙනුත්, ඉස්සන්, කකුලුවන් ප්‍රමාණවත් ලෙස පිසින්නේ නැතිව කෑමෙනුත් මිනිසා තුළට ඇතුලු වෙන්න පුලුවන්  පලාවර්ග තුලත්  එම සතුන් තුළත් රෝගය ඇතිකරන පනුවන් වෙසෙන නිසා.  ගෙවත්තේ වැඩ කිරීමෙන් පසු නිසිලෙස දැත් නොසේදිමෙන්ද ගොළුබෙලි ශ්‍රාව තැවරුණු තැන් අතගැටීම තුලින් ආසාදනය වන්නට පුළුවන්.

මිනිස් සිරුරට ඇතුළු වුනත් බොහෝ දෙනෙක්ට කෙටිකාලින හිසරදය වැනි සරල ලක්ෂණ මිස බරපතල රෝග ලක්ෂණයක් නොපෙන්වුවත්, කලාතුරකින් අයෙක්ගේ මොලයට හානිකරන eosinophilic meningo- encephalitis රෝගය ඇති කරනවා. සෑම්ට මේ අවාසනාවන්ත තත්වය ඇතිවුණා. මොලය අසාදිත තත්වය ඇතිවී සුවවෙන අය සිටියත් සෑම් දින 420 ක සිහි මුර්ඡ  තත්වයකට වැටුණා. දෙමාපිය මිතුරන් තුල බලාපොරොත්තු ඇති කරමින් වසරකටත් වැඩි කාලයකට පසු නැවත සිහිය පැමිණියත් ඒ  සියලු ගාත්‍රා පණ නැතිව අංශභාග තත්වයෙනුයි. ඔහුගේ මොලයේ ක්‍රියාකාරිත්වයත් අඩපනව තිබුණා.
රෝගී වී වසර තුනකට පසු රෝහලෙන් රෝද පුටුවක ආධාරයෙන් පිටවුයේ සිරුර අර්ධ ලෙස පණ නැති, මොලය නිසි ලෙස ක්‍රියා නොකරන ආබාධිතයෙකුයි.
නැවත සුවවී මුල් තත්වයට පැමිණේ යයි මුලදී බලාපොරොත්තු තිබුණත් තත්වයේ කිසිදු වෙනසක් වුණේ නැහැ. මවගේ වදන් වලින්ම කිවහොත් " It's devastated, changed his life forever, changed my life forever. It's huge. The impact is huge".

රජයේත්, විවිධ සංවිධානවලත්, මිතුරු මිතුරියන්ගේත් ආධාර ඇතිව සම්පුර්ණයෙන් අනුන් මත යැපෙන රෝගියෙක් ලෙස මව සෑම්ව රැකබලාගත්තා. ආහාර පාන පවා දුන්නේ බටයක් ආධාරයෙනුයි.  ඔහුට කියන දේ වැටහුණු නමුත් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සමත්කමක් තිබුනේ නැහැ. නිතර වලිප්පු තත්වයන් හා සිරුරේ උෂ්ණත්ව පාලන අපහසු තත්වයන් ඇතිවුණා. ඉතාම ක්‍රීඩාශීලි විනෝදකාමී ජිවිතයක් ගතකළ තරුණයා තත්පර ගණනකින් ගත්, අනවශ්‍ය හදිසි තීරණයක් නිසා පවුලේ සැමගේ ජිවිතත් සදාකාලික දුකට හෙලුවා.
මේ අවාසනාවන්ත තරුණයා රෝගී වී වසර අටකට පසුව නොවැම්බර් දෙවැනිදා මෙලොවින් සමුගත්තා.
"එය කාගෙවත් වරදක් නොවේ. තරුණයෝ යහළුවෝ එකතු වුනාම කා අතිනුත් විහිලුවට වෙන්න පුළුවන් මෝඩ වැඩක් විතරයි" සෑම් ගේ මව පවසනවා.

නොසිතා කරන සරල ක්‍රියාවකින් කෙතරම් විනාශයක් සිදුවිය හැකිදැයි, එම සිදුවීම වැලැක්වීමට නොහැකිවීම ගැන අදටත් දුක්වන සෑම් ගේ මිතුරෙක් මාධ්‍යයට පවසා තිබෙනවා.

පෑන්කේක් තරගයකට දිවි දුන් තරුණිය 
ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ Sacred Heart විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලබමින් සිටි කේට්ලින් නෙල්සන් ගේ පියා මියගොස් තිබුණේ ඇය පස් හැවිරිදිව සිටියදීයි. ඒ 2001 නිව්යෝක් හි ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථානයට එල්ලවූ ප්‍රහාරයේදී පොලිස් නිලධාරියෙක් ලෙස විපතට පත්වූවන් ගලවා ගනිමින් සිටියදීය. දැනුම් තේරුම් ඇති වයසේ සිටම අන් අයට උදව් කිරීම ජිවිතයේ අංගයක් කරගත් කේට්ලින්, නිතර ස්වේච්ඡා සේවයේ යෙදුනා. Social Work පාඨමාලාව හදාරමින් සිටි ප්‍රියමනාප ජනප්‍රිය සිසුවියක වුණ 20 හැවිරිදි ඈ, ග්‍රීක් සතිය නිමිත්තෙන් විශ්ව විද්‍යාලයේ සංවිධානය කර තිබු පෑන්කේක් කෑමේ තරගයට ඉදිරිපත් වන්නට ඇත්තේ සංවිධායකයන්ට සහය වීමක් විදියට.
තරගය ආරම්භ වීමෙන් අනතුරුව සෑහෙන පෑන්කේක් ප්‍රමාණයක් අනුභව කරමින් සිටි කේට්ලින්ගේ සිරුර එකවරම ගැස්සෙන්නට පටන්ගත් අතර ඇය බිමට පතිත වුනා. ආහාර හිරවීමක් වෙන්නට ඇතැයි සැකකළ හෙද සිසුවියෝ දෙදෙනෙක් වහාම ඉදිරිපත් වී කෘතීම ශ්වසනය දෙමින් ඇයව යථා තත්වයට පත්කිරීමට උත්සහ දරුවා.
වෛද්‍ය ආධාර ලැබෙනවිට ඇයගේ හර්දය ස්පන්දනයත් අඩුවෙමින් තිබුණා. අතුරු වෛද්‍ය සේවයේ නිලධාරියා සිය ඇඟිලි ආධාරයෙන් මුව තුල සිරවී ඇති ආහාර ඉවත් කරමින් කෘතීම ශ්වසනය දෙමින් රෝහල වෙත ගෙනගියා. එතනින් වැඩි  පහසුකම් ඇති නිව්යෝක් රෝහලට මාරු කර යැව්වත් දින තුනකට පසු කේට්ලින් මෙලොව හැර ගියා. පශ්චාත් මරණ වාර්තාවේ කියවුණේ ආහාර නිසා ශ්වසන මාර්ගය අවහිර වී හුස්ම ගැනීමට නොහැකිවීමෙන් මරණය සිදුවූ බවයි. මෙම අවාසනාවන්ත සිදුවීම සිදුවුනේ පසුගිය වසරේ දෙසැම්බර් මාසයේදීය.

දැඩි කම්පාවට පත්ව සිටින කේට්ලින් ගේ මව දැන් එම කතෝලික විශ්ව විද්‍යාලයට එරෙහිව නඩු මගට පිවිස සිටින්නීය. මෙවැනි අන්තරාදායක තරගයකට අවසර දීමත්, තම දියණිය අනතුරට පත්වූ අවස්ථාවේ වෘත්තීය වෛද්‍ය සේවාවක් සුදානමින් නොසිටීමත් යන කරුණුවලට බලධාරීන් වැරදිකරුවන් කොට ඒ සඳහා වන්දියක් ඉල්ලා සිටියි.
"මෙය හදිසි අනතුරක්. විනෝදයට සංවිධානය කර තිබු දෙයකින් මෙවන් අනතුරක් සිදුවිය හැකි බව අනුමාන කර ඒ සඳහා පුර්ව සුදානමක් නොතිබීම වරදක්. ඇගේ මුව පුරා, දත්වල කොන්ක්‍රීට් මෙන් පෑන්කේක් ඇලී තිබු බව හෙළිවුණා. කිසිදු ප්‍රමිතියකින් තොර මෙවැනි තරග සංවිධානය කරීමට ඉඩදීම වරදක්. මේවා මිනිස්සු හිතනවට වඩා භයානකයි. විශේෂයෙන් අධ්‍යාපන ආයතන මෙවන් තරග සඳහා යෝග්‍ය ආහාර මොනවද, ඒ කොපමණ ප්‍රමාණයක්ද යන සිමා කලින් නිර්ණය කිරීමෙන් ජිවිත අනතුරේ වැටීම වැළකෙනවා. " නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට හේතු පහදන නීතිඥවරිය පවසනවා.
"නෙල්සන් පවුල බලාපොරොත්තු වන්නේ මෙහි භයානකකම හෙළිදරව් කිරීම මගින් අනාගතයේ තවත් මවකට දරුවෙක් අහිමිවීම වැලැක්වීමයි".

                                                            ↔↔↔↕↕↕↔↔↔


උදව්:
www.news.com.au/lifestyle/health/
www.health.nsw.gov.au/Infectious/factsheets/Pages/rat-lung-worm.aspx
www.thesun.co.uk/news/5951461/sam-ballard-
https://au.news.yahoo.com/
www.cbsnews.com/news/mom-of-caitlin-nelson-